Fot. PL

- Nasze kalendarze są niecodzienne. Zaczęliśmy od miejskich urzędniczek, które biły rekordy popularności, później przyszła kolej na urzędników, następnie poszliśmy w kierunku odkrywania naszych lokalnych artystów. Mieliśmy panów Pałuchę, Frączka, a teraz przyszedł czas na kobiety. A to za sprawą Marty Frej, która wspólnie z Juliuszem Sętowskim doprowadziła do tego, że mamy znów kalendarz inny niż pozostałe miasta - twierdzi Krzysztof Matyjaszczyk, prezydent Częstochowy.

W czwartek, 3 grudnia w Konduktorowni odbyła się promocja miejskiego kalendarza, na kartach którego przedstawione są w kolejności: dromaderki (okładka), Halina Poświatowska, Kalina Jędrusik, Zofia Garlicka z Wojtkiewiczów, Aurelia Woźnicka, Mieczysława Biegańska z Rozenfeldów, Maria Stypułkowska, Halina Płodowska, Wanda Kopecka, Zofia Stanisława Idzikowska, Dorota Hassenfeld, Maria Rynkiewicz, Ludwika Dziuba z Piątków.

- 12 historii, które w kalendarzu są ledwie naszkicowane, po to, by obudzić wyobraźnię, ale też zachęcić do spojrzenia wstecz, w przeszłość - mówi Marta Frej.-  Takich kobiet było wiele więcej, setki, może nawet tysiące. Myślę o nich "wspaniałe", ale one pewnie by się obruszyły na taki przymiotnik, bo to co robiły, było dla nich "zwykłe", "normalne", "naturalne". Większości przyszło żyć w bardzo trudnych czasach, w których nie było miejsca na kompromisy i negocjacje. Często stawką było życie, nie tylko własne. Rysując bohaterki kalendarza nie mogłam przestać myśleć, jak zachowałabym się na ich miejscu, jakich wyborów dokonałabym. Może dlatego, że codziennie chodzę tymi samymi ulicami i patrzę w to samo niebo...

Pomysł na kalendarz artystka zawdzięcza dr Juliuszowi Sętowskiemu. - Prawdą jest, że spośród wielu kobiet musieliśmy wybrać dwanaście.  W kalendarzu mamy pierwszą częstochowską lekarkę, adwokatkę, nauczycielkę z tytułem doktora. O tych największych sławach jak Kalina Jedrusik i Halina Poświatowska wiemy już wiele. Ale są też kobiety, których nie znaliśmy - zaznacza Juliusz Sętowski.

Gościem specjalnym czwartkowej promocji kalendarza była liderka Zjednoczonej Lewicy Barbara Nowacka, prywatnie przyjaciółka Marty Frej. - Jestem fanką twórczości Marty z dwóch powodów - po pierwsze za jej odwagę, po drugie za poczucie humoru. Połączenie tego i perspektywa feministyczna daje szansę, że  w poszukiwaniu kobiecych ikon wolności i równości nie musimy się ograniczać w Częstochowie do Matki Boskiej - przekonuje Barbara Nowacka.

Nowacka przypomina, że Marta Frej została laureatką Okularów Równości 2015 Fundacji im. Izabeli Jarugi-Nowackiej. - Macie kalendarz zrobiony przez jedną z gwiazd grafiki, a przede wszystkim osobę, o której  mówi się nie tylko w Częstochowie, że jest bastionem zdrowego rozsądku - twierdzi. - Cieszę się, że mogę być w Częstochowie stawianej za wzór innym miastom równościowym, Częstochowie, która wspiera in vitro i Częstochowie, która wyciąga kobiety do historii, pokazując ich ważną rolę w tworzeniu Polski, budowaniu jej tożsamości.

Źródło: własne