fot. Łukasz Kolewiński
Przedstawiciele władz miasta oraz częstochowskiego oddziału Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce złożyli w piątek kwiaty pod tablicą pamiątkową na placu Bohaterów Getta. 9 kwietnia mija 80 lat od utworzenia przez nazistów getta żydowskiego w Częstochowie. Władze samorządowe reprezentowali zastępca prezydenta Częstochowy Ryszard Stefaniak oraz wiceprzewodnicząca Rady Miasta Jolanta Urbańska. O godz. 17 złożyli oni kwiaty i oddali hołd ofiarom getta w asyście Straży Miejskiej.
Na tablicy pamiątkowej umieszczonej przy placu Bohaterów Getta widnieje napis: „Pamięci Żydów Częstochowskich wymordowanych przez oprawców hitlerowskich i bohaterów Żydowskiej Organizacji Bojowej poległych w walce z okupantem niemieckim w latach 1939-1945.”
Częstochowskie getto zostało utworzone w 9 kwietnia 1941 r. we wschodniej części centrum miasta, na terenie ograniczonym od północy ulicami Kawią, Kiedrzyńską i Jaskrowską, od południa - obecnymi ulicami Mielczarskiego, Krakowską i Strażacką, od wschodu rzeką Wartą, a od zachodu torami kolejowymi. Obszar getta w dużej mierze pokrywał się z terenem przedwojennej dzielnicy żydowskiej. Do getta trafili nie tylko Żydzi z Częstochowy i okolic, ale także mieszkańcy ziem polskich wcielonych do Rzeszy (m.in. z Łodzi).
W getcie zgromadzono około 40 tys. osób pochodzenia żydowskiego (przed likwidacją w dzielnicy znajdowało się 48 tys. osób). Po utworzeniu getta zaczęły się wywózki ludności żydowskiej z Częstochowy, m.in. do budowy fortyfikacji obronnych oraz fabryk amunicji. Ogółem w 1941 r. z Częstochowy wywieziono około 3 tys. Żydów. Akcję likwidacji getta Niemcy rozpoczęli 22 września 1942 r., a zakończyli 8 października 1942 roku. W tym okresie wywieziono 38 250 Żydów do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Treblinka II, a 2 tys. osób rozstrzelano i pochowano w masowych grobach przy ul. Kawiej. Pozostali przy życiu (ok. 5–6 tys. osób) zostali zgromadzeni w listopadzie 1942 r. w utworzonym tzw. „małym getcie”, którego mieszkańcy byli wykorzystywani do przymusowej pracy w zakładach zbrojeniowych Hasag. W latach 1942–1943 Niemcy rozstrzelali kolejnych 850 losowo wybranych Żydów. Od początku 1943 r. Niemcy rozpoczęli selekcje wśród ludności żydowskiej. Część z osób wywieziono m.in. do getta w Radomsku, do obozu pracy przymusowej w Bliżynie, a osoby nieprzydatne do pracy (głównie dzieci i starców) – rozstrzeliwano. Akcje te były zapowiedzią ostatecznej likwidacji „małego getta”, którą Niemcy rozpoczęli 26 czerwca 1943 roku. Akcja ta spotkała się z czynnym oporem ze strony członków Żydowskiej Organizacji Bojowej i walką, która zakończyła się 30 czerwca klęską i spaleniem ok. 500 Żydów żywcem w getcie.
 Źródło: UM Częstochowy |
