Samorządowcy podpisali dokument podczas obchodów „Święta Wolności i Solidarności” z okazji 30-lecia wyborów 4 czerwca 1989 r. Wśród sygnatariuszy był prezydent Krzysztof Matyjaszczyk.
Deklaracja z 21 tezami to efekt debaty „Samorządna Rzeczpospolita”. Dokument jest apelem o decentralizację państwa i wprowadzenie instrumentów oraz rozwiązań wzmacniających lokalną samorządność i umożliwiających dalszy rozwój polskim miastom, gminom i powiatom.
Jak zapowiadają samorządowcy w preambule, sformułowane tezy – po konsultacjach z całym środowiskiem samorządowym, mieszkańcami oraz sektorem pozarządowym – zostaną zaprezentowane 31 sierpnia br. jako postulaty Samorządnej Rzeczpospolitej.
Na ich podstawie mają być przygotowane projekty ustaw, które środowisko samorządowe będzie chciało wnieść pod obrady Parlamentu RP nowej kadencji.
21 tez podpisali w czasie spotkania w Filharmonii Bałtyckiej m.in. prezydenci największych polskich miast, w tym prezydent Krzysztof Matyjaszczyk.
21 tez samorządowych:
1. Pełne prawo wspólnoty samorządowej do samodzielnego decydowania o całokształcie praw lokalnych.
2. Budowa społeczności lokalnej solidarnej i otwartej, przeciwdziałanie wykluczeniom.
3. Przekształcenie Senatu RP w Izbę Samorządową.
4. Prawo społeczności lokalnej do decydowania o przyszłości swojej małej ojczyzny – zniesienie odgórnego ograniczenia kadencyjności.
5. Obowiązek konsultowania z przedstawicielami samorządu i społeczności lokalnej wszystkich projektów ustaw.
6. Zwiększenie nakładów na edukację, godne pensje nauczycieli.
7. Niezależna kultura angażująca społeczności lokalne.
8. Decentralizacja służby zdrowia.
9. Skuteczna ochrona środowiska.
10. Ochrona krajobrazu i przestrzeni publicznej.
11. Rozwój budownictwa komunalnego i społecznego.
12. Samodzielność samorządów w zakresie podatków lokalnych oraz działalności gospodarczej.
13. Środki z budżetu państwa muszą być adekwatne do zakresu zadań realizowanych przez samorządy.
14. Decentralizacja rozdziału funduszy unijnych.
15. Przekazanie społecznościom lokalnym mienia publicznego.
16. Swoboda tworzenia związków metropolitalnych i obszarów funkcjonalnych.
17. Likwidacja urzędu wojewody. Pozostawienie władzy centralnej nadzoru nad legalnością działania jednostek samorządu terytorialnego.
18. Zwierzchność powiatów i samorządów wojewódzkich nad zespolonymi służbami.
19. Odpolitycznienie mediów publicznych.
20. Policja municypalna.
21. Przywrócenie służby cywilnej.
