efektywnymarketing Powstanie styczniowe było przełomowym wydarzeniem w dziejach Polski – ostatnim z serii wielkich powstań narodowych, które zakończyło epokę romantycznej walki o niepodległość.
– 150 lat temu wybuchło wielkie powstanie narodowe. Walki toczyły się wtedy także w okolicach Częstochowy, terytorialnie wtedy związanej z województwem kaliskim co ma odzwierciedlenie w tematach dzisiejszego spotkania. – mówił przed konferencją prezydent miasta, Krzysztof Matyjaszczyk.
W okresie powstania styczniowego w okolicach miasta dochodziło do licznych potyczek oddziałów powstańczych z wojskami rosyjskimi. Pierwsze uformowane oddziały wyruszyły z Częstochowy już w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r. W Częstochowie miejscowy komitet obywatelski podjął przygotowania dostaw broni przez granicę, w okolicach Herb zorganizowano największy na terenie Polski punkt przerzutu broni. Największe starcia na ziemi częstochowskiej to potyczki pod Koniecpolem, Kruszyną, Janowem, Mełchowem, Mirowem, Ogrodzieńcem, Ostrowami, Prusickiem, Wąsoszem, Żarkami i Chorzenicami. Pomimo niekorzystnej sytuacji powstania, w Częstochowie powstawały kolejne oddziały ochotników. Szpital miejski im. Najświętszej Maryi Panny stał się powstańczym lazaretem leczącym rannych. W sumie za udział w powstaniu styczniowym władze carskie skazały na śmierć ok. 700 osób, a na zesłanie – co najmniej 38 tys. osób.
– Nie jest to być może najmilsza rocznica, ale pobudzając ją, ożywiając – z punktu widzenia historycznego trzeba pamiętać o tamtych wydarzeniach. Nie tylko wysławiać takie rocznice, jak victoria grunwaldzka, którą obchodziliśmy trzy lata temu. – mówił dyrektor Instytutu Historii AJD, dr hab. Marceli Antoniewicz.
W trakcie spotkania przedstawione zostały zagadnienia: polityczne, militarne, społeczne, 
gospodarcze i kulturowe, związane z wydarzeniami, które rozgrywały się w latach 1861–1865 w Częstochowie, w regionie częstochowskim oraz w zachodniej części Królestwa Polskiego. Omówiony został również oddźwięk, jaki powstanie miało na przeciwległym krańcu byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów – na Humańszczyźnie i w guberni chersońskiej. Wśród gości konferencji znaleźli się goście z Polski m.in. prof. dr hab. Henryk Kocój, ks. prof. dr hab. Jan Związek, prof. dr hab. Ryszard Szwed, prof. dr hab. Andrzej J. Zakrzewski, dr hab. Dariusz Złotkowski, dr Adam Buława, dr Maciej Trąbski, prof. dr hab. Krzysztof Tomasz Witczak, ks. dr hab. Paweł Wolnicki oraz goście z Ukrainy prof. Eugene Sinkevych i dr Igor Kryvoszeja.
Konferencji towarzyszyło kilka powiązanych wydarzeń. Otwarto wystawę poświęconą Powstaniu Styczniowemu, na której znalazły się różnorodne eksponaty, m.in. dokumenty, ryciny, fotografie, wyroby artystyczno-rzemieślnicze, militaria, pochodzące ze zbiorów Muzeum Częstochowskiego oraz z szeregu instytucji państwowych, jak i kolekcji prywatnych. Odbyła się także promocja publikacji „Pamiętnik częstochowianina – powstańca styczniowego” autorstwa Jana Szuberta, który został wydany Muzeum Częstochowskie wraz z Archiwum Państwowym w Częstochowie. Pamiętnik Szuberta to barwna opowieść o walce, przymusowych robotach, zesłaniu na Syberię, akcie łaski wybłaganym przez matkę u samego cara, którą momentami czyta się jak dobrą książkę przygodową. Natomiast Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Częstochowie podpisało umowę partnerską o współpracy z ukraińskim Państwowym Historyczno-architektonicznym Rezerwatem Stara Uman.
Organizatorami konferencji było PTH Oddział w Częstochowie, Muzeum Częstochowskie i Instytut Historii Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, przy współudziale Zakładu Historii Powszechnej, Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Pawła Tyczyny w Humaniu na Ukrainie oraz pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Częstochowy – Krzysztofa Matyjaszczyka.
