Strona główna Archiwum 2011 - 2013 Turki są niegrzeczne, ale lubiane. Choć biją panny po stopach…
Biegają przebrani w maski oraz pstrokate stroje z frędzlami i biją młode dziewczyny po... stopach. O co chodzi? O ludowy zwyczaj Turków Wielkanocnych, który rozgościł się w Polsce w XVII wieku i do dziś jest chętnie kultywowany w wielu regionach kraju. Dziś (8 kwietnia) kolejny raz hucznie obchodzono go w Koziegłówkach pod Częstochową.

Początki

Chociaż to tradycja mało znana, należy do najciekawszych związanych z Wielkanocą. W zależności od regionu, kultywowana jest w różnych terminach. W Koziegłówkach (powiat myszkowski) pod Częstochową Turki odbywają się w samą niedzielę wielkanocną. Do Koziegłówek obrządek powrócił w 1917 roku. Wcześniej barwny zwyczaj był tam zakazany. 

Co to takiego Turki?

Chłopcy i młodzi mężczyźni przebierają się w specjalne spodnie, obszyte frędzlami, i w barwne spódnice, nawiązujące do strojów ludowych. Na twarze zakładają maski, nadające im groźnego wyrazu. Do tego peruki, wysokie czapy ze sterczącymi piórami i innymi ozdobami, w dłoniach piki, na ramieniu tarcze – i Turki gotowe są do wypełniania wielkanocnych obrządków!

Jaka jest ich rola?

W Wielki Piątek, zaraz po złożeniu Najświętszego Sakramentu w grobie, Turki zaczynają pełnić przy nim wartę. Towarzyszą im przy tym strażacy ochotniczych straży pożarnych z pobliskich wsi oraz harcerze. Służba wymaga wytrwałości, ponieważ pełniona jest aż do Rezurekcji. Podczas procesji mężczyźni formują szyk i podążają za księdzem i Najświętszym Sakramentem. 

Dlaczego młode dziewczyny boją się Turków?

Bo ci nie obchodzą się z nimi zbyt delikatnie. Turki gonią je i uderzają przed nimi pikami (broń drzewcowa, używana dawniej przez piechotę), próbując celować w stopy. Chociaż zwyczaj nie należy do najprzyjemniejszych, ma zagwarantować dziewczynom powodzenie u płci przeciwnej. 

Skąd ta nazwa?

Właściwie… nie wiadomo. Najprawdopodobniej określenie „Turki” dotyczy odsieczy wiedeńskiej, w której brali udział chłopi. W Wielkim Tygodniu, kiedy wracali do domów, zakładali tureckie mundury, zdobyte w bitwie. Taki widok wzbudzał strach wśród miejscowej ludności. Przebrani mężczyźni szli do kościoła, aby w podziękowaniu za ujście z życiem z walki pełnić straż przy Grobie Pańskim. Kontynuacją tej tradycji są także warty, które trwają w kościołach rzymskokatolickich od Wielkiego Piątku do niedzieli wielkanocnej. 

Aktualności z Częstochowy i regionu.
Sport, wydarzenia, kultura i rozrywka, komunikacja, kościół, zdrowie, konkursy.

Patronaty

© 2025 Copyright wczestochowie.pl