Środki unijne na lata 2007-2013 są już rozdane, a na rozstrzygnięcia kolejnych konkursów trzeba będzie czekać długie miesiące. Rozpoczyna się jednak drugi okres programowania tzw. norweskich mechanizmów finansowych, w którym dla Polski przewidziano 578 mln euro. 

Warunkiem skorzystania z części przyznanych Polsce środków jest posiadanie w Norwegii partnera. Aby go znaleźć, do Norwegii wyjechała delegacja Częstochowy, w skład której wchodzili prezydent Krzysztof Matyjaszczyk, dyrektor generalny urzędu Paweł Klimek i Aleksander Wierny, naczelnik Wydziału Kultury, Promocji i Sportu.

Nasi przedstawiciele pojechali do Lillestrøm, miasta, z którym od kilku lat współpracuje Politechnika Częstochowska. Jest ono położone w okręgu Akershus. Graniczy z Oslo – jest położone 18 kilometrów od centrum stolicy.

–  Naszym partnerem w tym przedsięwzięciu będzie również Akershus, jeden z 19 okręgów w Norwegii, liczący 500 tysięcy mieszkańców – mówi Paweł Klimek. – Jego władze są zainteresowane współpracą z Częstochową.

Prezydent Krzysztof Matyjaszczyk podpisał porozumienie z przedstawicielami okręgu Akershus o tym, że wspólnie będą aplikować do norweskich mechanizmów. W spotkaniu uczestniczył również Wojciech Kolańczyk, ambasador w Królestwie Norwegii i Republice Islandii. 

Nie były to pierwsze kontakty ze skandynawskimi partnerami. Pod koniec ubiegłego roku Norwegowie – m.in. przedstawiciele lokalnych władz Skedsmo – gościli w Częstochowie; w kwietniu nasze miasto odwiedził Ambasador Królestwa Norwegii w Polsce J.E. Enok Nygaard.

Czym są fundusze norweskie?

Środki finansowe dla Polski w postaci dwóch instrumentów pod nazwą: Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy (potocznie znanych jako fundusze norweskie), pochodzą z trzech krajów EFTA (Europejskiego Stowarzyszenie Wolnego Handlu), będących zarazem członkami EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego), tj. Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. 

Mechanizmy finansowe związane są z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, który jest również formą integracji europejskiej. Opiera się na swobodzie przepływu ludzi, kapitału, towarów i usług. 

Na mocy umów międzynarodowych Islandia, Liechtenstein i Norwegia przyznały państwom -beneficjentom (członkom EOG, którzy przystąpili do Unii Europejskiej w 2004 r. i w 2007 r. oraz Hiszpanii, Grecji i Portugalii) wsparcie w postaci dwóch instrumentów finansowych pod nazwami Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy. Dzięki temu, Islandia, Liechtenstein i Norwegia korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, mimo że nie są jej członkami. 

Państwami-beneficjentami w nowym okresie programowania (2009-2014) będzie 12 nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz Portugalia, Grecja i Hiszpania. Łączna kwota wsparcia wynosi 1,788 mld euro, z czego dla Polski przeznaczono 32 proc – 578 mln euro.

Po podpisaniu umów bilateralnych będą mogły być rozpoczęte prace programowe. Prawdopodobnie pierwsze nabory wniosków – w ramach obszarów tematycznych – mogą rozpocząć się jeszcze w 2012 roku. 

Ich celem, podobnie jak w przypadku poprzedniej edycji, jest przede wszystkim zmniejszanie różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem.