efektywnymarketing Zwyczaj ustawiania krzyży pokutnych przywędrował do Polski z Europy Zachodniej. W średniowieczu za dokonanie zabójstwa, w drodze wyjątku morderca nie tylko był skazany na pogardę społeczną, ale musiał zadośćuczynić za swoje czyny. Sądy nakazywały łożyć na rodzinę zabitego, opłacić koszty procesu i pogrzebu zabitego człowieka. Do tego dochodziła kara w postaci obowiązku wyrzeźbienia i ustawienia w miejscu morderstwa krzyża pokutnego.
Do dzisiaj na terenie zachodniej Polski można znaleźć ślady tamtych czasów i wydarzeń. Średniowieczne (czasem późniejsze) krzyże stoją przy drogach, w lasach na leśnych duktach i wszędzie tam, gdzie popełnione zostało morderstwo. Często znajdują się na terenie parafii. Wmurowane w ściany kościoła lub otaczającego go muru są niemą pamiątka ponurych wydarzeń i odległych czasów. W ten sposób chroni się je przenosząc z miejsc, gdzie mogłyby ulec dewastacji bądź przywłaszczeniu przez rządnych średniowiecznych pamiątek kolekcjonerów, bądź co gorsza budowniczych którzy widzą w krzyżu gotowy budulec na wzniesienie nowego domu czy chodnika.
Warto bliżej przyjrzeć się takiemu krucyfiksowi. Często można na nim znaleźć rysy które do złudzenia przypominają noże, siekiery, topory, sztylety i inne narzędzia. Dlaczego? – bo w ten sposób ustawiający krzyż złoczyńca na pamiątkę swego czynu „ozdabiał” krucyfiks rzeźbiąc na nim narzędzie zbrodni jakim została popełniona. Przyglądając się krzyżom łatwo zauważyć, że nie ma dwóch takich samych. Są różnych rozmiarów: od kilkudziesięciu centymetrów po nawet kilka metrów. Również ich forma pozwala wnikliwemu obserwatorowi dostrzec odmienność kształtów: od krzyży łacińskich, po greckie poprzez np. krucyfiksy maltańskie czy św. Antoniego. Zróżnicowany jest również budulec z jakiego są wykonane. Od twardych skał granitowych po kruchy piaskowiec. Szacuje się, że w całej Polsce znajduje się ok. 600 krzyży pokutnych (zdecydowana ich większość znajduje się we wsiach i miasteczkach woj. dolnośląskiego).
Krzyże na stałe wpisały się w krajobraz. Warto zadać sobie trud, by zapoznać się z ponurą historią z jaką związane jest ustawienie konkretnej rzeźby. Być może wspominając odległe czasy zrozumiemy choć cząstkę średniowiecznego porządku oraz tego czym cechowali się ludzie żyjący w ówczesnej Europie?
