efektywnymarketing Kto tropi niemieckie umocnienia i tajemnice II wojny światowej nie może przejść obojętnie obok takich zabytków jak „Wilczy szaniec” w Kętrzynie, Międzyrzecki Rejon Umocniony, czy podziemne fabryki w Górach Sowich. Nie inaczej jest z tajemniczymi schronami, jakie znajdują się w lasach koło Spały (województwo łódzkie). By się tam dostać trzeba odnaleźć miejscowość Jeleń. Tuż za nią, głęboko w lesie ukryty jest ogromny budynek. Pod każdym względem jest nietypowy. Kształtem przypomina gigantycznego rogala. Jego wysokość wynosi 9 metrów, długość 355 metrów, a szerokość przy podstawie ok. 15 metrów!
– Do wnętrza mógł wjechać cały pociąg – tłumaczy Bronisław Kulewicz, znawca tematyki niemieckich umocnień z II wojny światowej. – Już jesienią 1939 roku Niemcy postanowili przygotowywać się do wojny z ZSRR. Być może stąd, z centrum Polski miały jeździć pociągi dowodzenia w różne punkty frontu. Gdyby zaszła konieczność mogłyby się schronić tutaj i nie narażać się np. na naloty lotnicze.
Ściany schronu imponują grubością. Do jego środka prowadzą tory. Wewnątrz urządzono perony i boczne pomieszczenia – na wypadek konieczności opuszczenia pociągu. Całej budowli towarzyszy kilka wyjść ewakuacyjnych – prowadzą w lasy, w których przebywający w tym gigantycznym schronie ludzie mogli szukać schronienia.
Cała budowla jest porośnięta mchem, a z jej stropu wystają metalowe pręty. Jak twierdzą fachowcy, miały służyć do rozciągnięcia siatek do maskowania. „Niewidoczność” budowli zapwenia także gęsty las i drzewa zasadzone tuż przy ścianie schronu. Do jego wnętrza można bez trudu wejść. Idąc kilkusetmetrowym torowiskiem można podziwiać pomysłowość i przewidywalność budowniczych. Warto mieć ze sobą latarkę. Wtedy ujrzymy resztki instalacji oraz inne urządzenia we wnętrzu schronu. Gdy już poznamy wnętrze obiekt, można wybrać się na wycieczkę do pozostałych budynków kompleksu. Są tu jeszcze do zobaczenia magazyny, wartownie czy stołówka. Zrujnowane i zniszczone przez wandali nadal stanowią atrakcje dla miłośników militariów.
Kto nie ma dość tego typu budowli, powinien po zwiedzeniu Jelenia udać się do Konewki. Zaledwie kilkanaście kilometrów na północ znajduje się bardzo podobna budowla – tez schron dla pociągu. Dodatkowo w Konewce dla miłośników militariów urządzono ciekawą wystawę militariów. Ta niezwykła lekcja historii w terenie może być interesująca dla młodszych i starszych turystów.
