efektywnymarketing Na mapie Jury istnieje piaszczysta połać, ochrzczona mianem Pustynia Błędowska. Turyści, którzy spodziewają się piasków oraz ciągnącego się po horyzont pustkowia, przeżywają jednak duże rozczarowanie. Bo co to za pustynia, którą porasta las? To chyba jakieś nieporozumienie…
– I właśnie po to powstał projekt, by przywrócić pustynię – mówi Agnieszka Walnik, kierownik projektu Life+ „Czynna ochrona kompleksu priorytetowych siedlisk napiaskowych (6120, 2330) w obszarze Natura 2000 na Pustyni Błędowskiej”. – Pierwszy etap zakłada sprawdzenie, czy na tym terenie nie występują niewybuchy lub niewypały. Jednocześnie teren ma być karczowany. Równolegle w terenie będą pracować naukowcy, którzy przeprowadzą inwentaryzację florystyczną, faunistyczną, geomorfologiczną i klimatyczną. Na koniec wykonają studium krajobrazowe i analizę możliwości zagospodarowania turystycznego terenu. Głównym celem jest możliwie najlepsze przygotowanie działań czynnej ochrony.
Niewybuchy i niewypały na Pustyni Błędowskiej to efekt działalności wojska. Kiedyś na tym terenie był poligon. Jeszcze 50 lat temu teren pustyni pokrywały piaski i murawy napiaskowe. W latach 70. XX wieku posadzono jednak drzewa. Przyjęły się i z czasem namnożyły do tego stopnia, że pustynia przemieniła się w las, pełen wierzby kaspijskiej i sosny. Istnieje szansa, że po ich usunięciu na pustynię zaczną ściągać turyści, nie tylko z Polski, ale całego świata. Bo obszar gminy Klucze jest ewenementem co najmniej w skali Europy, jeśli nie świata.
– Do wykarczowania w pierwszej fazie działań przewidziano ok. 130 hektarów terenu, ogółem ponad 300 ha – informuje Agnieszka Walnik. – Po doprowadzeniu pustyni do jej pierwotnego stanu planujemy szereg działań. Jeszcze w tym roku powstanie Pustynne Centrum Informacji. W nim będzie wszystko, co dotyczy pustyni, m.in. filmy, publikacje, opracowania i prezentacje postępów projektu, wyników badań i postępów projektu. Do tego planujemy wytyczenie dwóch ścieżek edukacyjnych. W ramach projektu zaplanowana jest międzynarodowa konferencja, dzięki której zostaną zaprezentowane metody aktywnej ochrony. Pojawi się również podręcznik ochrony muraw napiaskowych. Koszt całego projektu szacujemy na 2,5 miliona euro, czyli ok. 9 milionów złotych. Liczymy, że Jura zyska ogromną atrakcję turystyczną. Obok zamków, ostańców i jaskiń ludzie będą przyjeżdżać i podziwiać unikalny teren. Bo na razie ci, którzy tu przybywają, są mocno rozczarowani…
Pustyni poświęcono szereg publikacji. Nic dziwnego, skoro na niewielkiej wyżynie znajduje się obszar, tak unikalny pod względem krajobrazu. Ponoć jeszcze w latach 50. minionego stulecia na pustyni Błędowskiej można było nawet zaobserwować zjawisko fatamorgana.
Pustynia Błędowska zwana jest również „Polską Saharą”. To największy w Polsce obszar lotnych piasków pochodzenia fluwioglacjalnego (około 33 km²), leżący na pograniczu Wyżyny Śląskiej i Wyżyny Olkuskiej. Jest to zarazem największy w Europie obszar występowania piasków śródlądowych. Rozciąga się od Błędowa (dzielnicy Dąbrowy Górniczej) na zachodzie do gminy Klucze na wschodzie. Granicą północną pustyni jest wieś Chechło, a na południu graniczy ona z dużym obszarem leśnym. Długość pustyni wynosi niecałe 10 km, a szerokość do 4 km. Średnia miąższość piasków to 40 m (maksymalnie do 70 m). Pustynia podzielona jest zarośniętym pasem, ciągnącym się wzdłuż koryta Białej Przemszy na dwie części: północną – mniejszą, i południową – większą.
Lokalizacja – podstawowe dane:
– wysokość nad poziomem morza – do ok. 315 m n. p. m,
– powierzchnia – 20 km kw. (dawniej nawet 32 km kw.),
– długość 8-9 km, średnia szerokość – 3-4 km,
– średnia miąższość piasków – 18 m,
– miąższość piasków – do 60-70 m (niektóre źródła podają 45 m),
– szacunkowa objętość 2,5 miliarda m3.
