Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego od 1972 roku prowadzi badania socjologiczno-statystyczne na temat religijności w Polsce. Każdego roku w wybraną niedzielę października lub listopada we wszystkich parafiach w Polsce odbywa się liczenie wiernych, uczestniczących we mszach (dominicantes) i przystępujących do komunii świętej (communicantes). Wyniki badań ubiegłorocznych zostały właśnie opublikowane.
W diecezji częstochowskiej statystyki wykazują wzrost liczby osób uczestniczących w mszach, z 38,2 % w roku 2009 do 39,4 % w roku ubiegłym. W stosunku do roku 2008 (nie ma danych za 2009 r.) wyższy jest też współczynnik osób przystępujących do komunii świętej. Wynosi on u nas 15,5 % przy 14,4 % dwa lata temu.
W całym kraju tendencja jest jednak odwrotna. Wskaźniki praktyk religijnych maleją. Udział ilości wiernych, uczestniczących w nabożeństwach, spadł o 0,5 punktu procentowego do 41 %, udział zaś przyjmujących komunię zmniejszył się o 0,3 punktu procentowego, do 16%.
– Religijność jest procesem i trudno poszukiwać w procesie zmian religijności takich konkretnych, jednoznacznych punktów czasowych – czytamy komentarz ISKK. – Raczej można mówić o pewnych przedziałach czasu, w których przejawia się pewna tendencja zniżkowa, czy też wzrostowa. Oczywiście są to zawsze tylko hipotezy i trzeba czekać i obserwować, czy czas je zweryfikuje.
Obserwując wyniki badań dominicantes z 30 lat można (oczywiście umownie) ukazać trzy okresy przemian – spadku domimcantes.
I. Pierwszy okres to lata 1980–1990, gdy średni procent dominicantes dla Polski oscyluje blisko 50%. W roku 1987 wynosi 55,3%, ale ostatni raz wartości powyżej 50% procent przyjmuje w roku 1990 (50,3%).
II. Drugi okres to lata 1991-2007, w którym średni procent dominicantes dla Polski zamyka się w przedziale 43-46 %.
III. Wydaje się, że trzeci okres zaczął się w roku 2008, kiedy to procent dominicantes spadł do 40,4%. Wprawdzie w roku 2009 jest nieco wyższy (41,5%), ale może to już być wyrazem dalszej tendencji spadkowej. Pokażą to wyniki z następnych lat.
Ks. Wojciech Sadłoń wyjaśnia pojęcia: dominicantes, communicantes
Spadek dominicantes nie oznacza spadku wiary
Czy jest uzasadnione, by na pdst. spadku dominicantes wnioskować o spadku religijności
Nie można na podstawie spadku dominicantes mówić o spadku religijności
Czy na spadek liczby osób uczestniczących w Mszach św. składają się emigracje Polaków za
granicę?
Porównanie dwóch statystycznie skrajnych diecezji – tarnowskiej i szczecińsko-kamieńskiej
Ks. Wojciech Sadłoń o badaniach uczestnictwa w Mszach św. w ostatnich 30 latach
Ks. Wojciech Sadłoń, ISKK o wynikach badań uczestnictwa w Mszach św. w 2010 r.
Ks. Wojciech Sadłoń o tym, w jaki sposób odbywają się badania uczestnictwa w Mszach św.