Inicjatorem i organizatorem wydarzenia jest Zygmunt Rolat, który w czasie poprzedniego Zjazdu w roku 2012 odebrał z rąk prezydenta miasta Krzysztofa Matyjaszczyka tytuł Honorowego Obywatela Częstochowy, przyznany mu jednomyślną uchwałą Rady Miasta. Jako przewodniczący Światowego Związku Żydów Częstochowian i ich Potomków Zygmunt Rolat od lat jest niestrudzonym ambasadorem Częstochowy na arenie międzynarodowej, a organizowany przez niego zjazd – oprócz swojego wymiaru ludzkiego, integracyjnego i symbolicznego – służy promocji Częstochowy jako otwartego, wielokulturowego miasta daleko poza jej granicami.
Zjazd potrwa kilka dni i jak zwykle ma bogaty program – tym bardziej, że zbiega się z kolejną edycją Festiwalu Wiolinistycznego im. Bronisława Hubermana – światowej klasy częstochowskiego skrzypka żydowskiego pochodzenia, zmarłego w roku 1947. Właśnie podczas poprzedniego Zjazdu częstochowska filharmonia – powstała na fundamentach spalonej przez nazistów synagogi – otrzymała oficjalnie imię wybitnego Żyda-Częstochowianina. W tym roku jednym z głównych wydarzeń zjazdu będzie z pewnością otwarcie wystawy ,,Żydzi Częstochowianie” w kamienicy przy ul. Katedralnej 8, czemu towarzyszyć będzie umieszczenie tam mezuzy – czyli pojemnika zawierającego zwitek pergaminu z dwoma fragmentami Tory – przez naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha. Poza tym uczestników czekają uroczystości na częstochowskim kirkucie, gdzie nastąpi m.in. odsłonięcie – po renowacji – pomnika nad zbiorową mogiłą ofiar obozu pracy przymusowej ,,Hasag”. Na Starym Rynku odsłonięta zostanie także pamiątkowa tablica, a przy Pomniku Pamięci Żydów Częstochowian uczestnicy upamiętnią likwidację getta w Częstochowie. W auli Akademii im. Jana Długosza będzie można z kolei wysłuchać relacji Zygmunta Rolata, Ady Ofir Frajman oraz Gabriela Horowitza wspominających swoje doświadczenia z lat okupacji.
Program Zjazdu Żydów Częstochowian
17 września
16:30 – otwarcie wystawy w ramach konkursu fotograficznego ,,Getto. Częstochowskie dziedzictwo”, ul. Strażacka 8, przy Pomniku Pamięci Żydów Częstochowian
19 września
Cały dzień – rejestracja uczestników
19:00– powitanie w Zespole Szkół Plastycznych
20:00 – spotkanie integracyjne
20 września
09:30 – 12:00 – przejażdżka autokarowa po żydowskiej Częstochowie;
12:30 – uroczyste otwarcie wystawy „Żydzi Częstochowianie”, ul. Katedralna 8
– zawieszenie mezuzy przez rabina Michaela Schudricha
– otwarcie wystawy
13:30 – Grupa 1: zwiedzanie wystawy
Grupy 2 i 3: wolny czas na zwiedzanie miasta, wgląd do archiwum i księgi ewidencji ludności
18:00 – plac przed Filharmonią im. Bronisława Hubermana – odsłonięcie pomnika autorstwa Anny Huberman Lazovski
19:00 – Filharmonia im. Bronisława Hubermana
11. Festiwal Wiolinistyczny im. Bronisława Hubermana
Koncert inauguracyjny
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii im. Bronisława Hubermana
Ilya Konovalov – skrzypce
Adam Klocek – wiolonczela
Eyal Ein-Habar – dyrygent
Max Bruch – Kol Nidrei op. 47
Ernest Bloch – Schelomo Rapsodia hebrajska
Piotr Czajkowski – Koncert skrzypcowy D-dur op. 35
22:00 – bankiet (wyłącznie z zaproszeniami)
21 września
Cmentarz Żydowski – Kirkut
10:00 – początek uroczystości
10:30 – odsłonięcie odnowionego pomnika nad zbiorową mogiłą ofiar obozu pracy przymusowej ,,Hasag”, zbiorowych mogił żydowskiej inteligencji i bojowników getta, grobu Rabina Asza
11:30 – uroczystości ku pamięci ofiar
12:30 – odwiedzanie grobów prywatnych
14:30 – zwiedzanie wystawy „Żydzi Częstochowianie” – Grupa 2
15:30 – zwiedzanie wystawy Żydów Częstochowian – Grupa 3
19:00 – Filharmonia Częstochowska: Sala kameralna
HUBERMAN PIANO TRIO
Barbara Karaśkiewicz – fortepian
Aleksander Mazepa – skrzypce
Siergiej Rysanow – wiolonczela
Felix Mendelssohn-Bartholdy – Trio fortepianowe nr. 1 d-moll
Siergiej Rachmaninow – Trio elegijne nr. 1
Beata Młynarczyk – słowo o muzyce
19:30 – aula Akademii im. Jana Długosza
– prezentacja projektu dotyczącego Częstochowian – Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata – Młodzież Dokumentuje Historię
– ,,Getto. Częstochowskie dziedzictwo” – prezentacja
20:00 – Wspomnienia Pierwszego Pokolenia – rozmowa z Zygmuntem Rolatem, Adą Ofir Frajman i Gabrielem Horowitzem o ich życiu w Częstochowie podczas wojny.
22 września
10:00 – dziedziniec byłego ,,Hasagu” – wspomnienia Zygmunta Rolata
14:00 – Stary Rynek 24
– odsłonięcie tablicy pamiątkowej – Ada Ofir Frajman
– zwiedzanie miejsca po dawnym ukrytym bunkrze
15:30 – Marsz Żywych ze Starego Rynku na plac deportacji przy Pomniku Pamięci Żydów Częstochowian
16:30 – ceremonia upamiętniająca 74. rocznicę likwidacji getta żydowskiego w Częstochowie
19:00 – Częstochowska Filharmonia im. Bronisława Hubermana – koncert
GIVE ME SOUND
Łukasz Sczendzina – skrzypce
Oskar Radwański – skrzypce
Mateusz Szewczyk – kontrabas
Mateusz Kluźniak – perkusja
ADAM BAŁDYCH MOZAIKA-IMPRESJE
Orkiestra Filharmonii Częstochowskiej
Adam Klocek – dyrygent
Adam Bałdych – skrzypce
Rafał Stępień – fortepian
Michał Kapczuk – kontrabas
Paweł Dobrowolski – perkusja
Karina Srocka – śpiew
Łukasz Reks – śpiew
Adam Bałdych – Mozaika-Impresje
Piotr Metz – słowo o muzyce
Źródło: UM Częstochowy