rk W uroczystości na Skwerze Sybiraków ze strony władz samorządowych Częstochowy udział wziął zastępca prezydenta Ryszard Stefaniak. Oprócz głównych organizatorów – Związku Sybiraków – obecni byli przedstawiciele starostwa powiatowego w Częstochowie, Urzędu Marszałkowskiego, Wojskowego Centrum Rekrutacji w Częstochowie, 132. batalionu lekkiej piechoty Wojsk Obrony Terytorialnej, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939” czy biura senatora Wojciecha Koniecznego. Poczet sztandarowy wystawiła młodzież Zespołu Szkół Samochodowych. W ceremonii asystowali funkcjonariusze Straży Miejskiej.
17 września 1939 roku Związek Radziecki rozpoczął inwazję na wschodnie tereny Polski. Było to zgodne z tajnym protokołem Paktu Ribbentrop-Mołotow, zawartego wcześniej między niemiecką, hitlerowską III Rzeszą a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich. Protokół przewidywał podział Europy Środkowo-Wschodniej między oba te totalitarne bloki.
Sowiecka agresja miała miejsce w okresie, gdy Polska prowadziła już wojnę obronną z Niemcami, które przekroczyły nasze granice 1 września. Sowiecki atak ze wschodu przyczynił się do szybszego upadku państwa, nie mogącego podołać walce na dwóch frontach. ZSRR zajął wschodnie tereny Polski, a wiele tysięcy polskich żołnierzy i cywilów internowano lub zesłano w głąb Rosji. Dlatego dzisiaj 17 września to także Światowy Dzień Sybiraka.
Zsyłki na Sybir miały miejsce już w czasie zaboru rosyjskiego, choć wtedy dotyczyły one konkretnych osób. Fala zesłań nastąpiła po powstaniu listopadowym, a kolejna – większa – po powstaniu styczniowym. Po agresji Związku Radzieckiego z 17 września 1939 roku do pierwszej masowej wywózki doszło już w lutym następnego roku. Dotknęła ona nawet dzieci i osób starszych. Potem miały miejsce jeszcze trzy wielkie wywózki – w kwietniu i czerwcu 1940 roku oraz w czerwcu 1941 roku. Zesłani trafiali nie tylko na Syberię, ale i do Kazachstanu czy w północne rejony europejskiej części ZSRR. W samych tych czterech deportacjach wywieziono ok. 330 tys. polskich obywateli.
Źródło: UM Częstochowy, fot. Łukasz Kolewiński/UM
