fot. archiwum policji
Drugie w województwie śląskim i piąte w Europie badania z udziałem tzw. tajemniczego klienta - pijanego kierowcy przeprowadzono w wybranych częstochowskich sklepach, marketach i na stacjach paliw. Projekt ten był wstępem do działań interwencyjnych, jakie podejmuje obecnie „Częstochowska Koalicja na rzecz Odpowiedzialnej Sprzedaży Alkoholu”. W sali sesyjnej Urzędu Miasta podsumowano kampanię społeczną „Powstrzymać pijanego kierowcę”, realizowaną w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Miasta Częstochowy na rok 2017.
Podczas konferencji podsumowującej projekt odbyła się debata nt. Pijany kierowca – Co Ty możesz zrobić w tej sprawie? Jej uczestnicy zastanawiali się, co oznacza bycie odpowiedzialnym kierowcą, jakie wartości w tym temacie należy wpajać młodym ludziom i czy należy powiadamiać policję w przypadku dostrzeżenia pijanej osoby, wsiadającej za kierownicę. W czasie spotkania podpisano również „Częstochowską Koalicję na rzecz Odpowiedzialnej Sprzedaży Alkoholu”. Właściciele i menadżerowie punktów handlowych z alkoholem, gdzie odmawia się jego sprzedaży pijanej, otrzymali specjalne podziękowania. Jednym z istotnych punktów konferencji było przedstawienie wyników badań „tajemniczego klienta – pijanego kierowcy”, realizowanych w Częstochowie w listopadzie.
W badaniu, jako tzw. „pijany kierowca” uczestniczyła osoba mająca doświadczenie sceniczne, która przeszła odpowiednie szkolenie. Przygotowując metodologię badania oparto się na tzw. obiektywnych kryteriach nietrzeźwości, które tworzą trzy wzajemnie dopełniające się elementy. Po pierwsze – poważne zachwianie równowagi czyli tzw. „zataczanie się”, po drugie - „bełkotliwa mowa”, często niewyraźna i spowolniona, czasami niespójna i nielogiczna, po trzecie – wyraźny zapach alkoholu, wyczuwalny od osoby nietrzeźwej. Te trzy elementy razem wzięte stanowią wyraźną przesłankę, że mamy do czynienia z osobą nietrzeźwą. Przeszkolony audytor wcielał się w rolę „osoby nietrzeźwej”.
W kilku objętych badaniem marketach sprzedawcy/kasjerzy po krótkiej rozmowie uznali, że „pan jest nietrzeźwy” i zdecydowanie odmówili sprzedaży alkoholu. Niestety ponad 2/3 częstochowskich kasjerów (67 proc.) wolała „nie zauważyć”, w jakim stanie znajduje się klient kupujący w ich sklepie alkohol, który na dodatek trzyma w ręce kluczyki do samochodu i wykłada je na kupowanym czteropaku piwa. Na stacjach benzynowych 100 proc. sprzedawców było gotowych sprzedać alkohol „pijanemu kierowcy”. Dopiero interwencja drugiego z audytorów, tzw. „trzeźwego kierowcy” spowodowała, że po chwili wahania wycofali się z dokonanej już transakcji sprzedaży.
Spośród 12 prób zakupu w częstochowskich hiper i supermarketach co trzecia (33 proc.) zakończyła się odmową sprzedaży z powodu wyraźnej „nietrzeźwości klienta”. Wynik ten w porównaniu do kilku innych miast, gdzie zrealizowano podobne badania należy uznać za pozytywny i obiecujący (w Poznaniu, Łodzi, Warszawie, czy Bydgoszczy – odsetek „odpowiedzialnych” marketów był nieco niższy).
Zaraz po badaniu do właścicieli i menedżerów częstochowskich marketów i stacji paliw, w których sprzedawcy byli gotowi sprzedać alkohol „pijanym kierowcom” trafiły specjalne listy interwencyjne od rodziców ze Stowarzyszenia „RoPSAN”. Przedstawiając wyniki badań poproszono ich o poważną rozmowę ze swoimi pracownikami, zwracając uwagę na konieczność zmiany dotychczasowych nieskutecznych standardów sprzedaży alkoholu i zwrócenie w tym kontekście szczególnej uwagi na „nietrzeźwych klientów”. Zaproszono ich także na specjalne seminarium szkoleniowe.
Źródło: UM Częstochowy |
